Pozostałości po dawnej kolei wąskotorowej - Suchedniów

Znajdująca się pomiędzy ulicą Warszawską a Kościelną w Suchedniowie ścieżka oraz most na rzece Kamionce to pozostałości po nasypie dawnej kolejki wąskotorowej, która w pierwszej połowie XX wieku stanowiła popularny środek transportu towarowego i osobowego. Pod koniec XIX wieku suchedniowski przedsiębiorca Antoni Wędrychowski zorganizował wydobycie i prażenie rudy żelaza w lasach dalejowskich, skąd poprowadził kolejkę. Wykorzystywała ona naturalny spadek terenu oraz siłę pociągową koni, transportując wagoniki z urobkiem na rampę, znajdującą się obok dworca kolejowego. Tam wyprażona ruda była przeładowywana i transportowana do zakładów hutniczych. Wydobycie sięgało 15 wagoników dziennie. Ze względu na wyczerpanie się złóż, Wędrychowski zajął się wydobyciem piaskowca oraz gliny, która posłużyła do produkcji naczyń w niewielkim zakładzie. W 1925 wybudował fabrykę rur kamionkowych przy ul. Mickiewicza. Od 1934 roku przedsiębiorstwo należało do Towarzystwa Akcyjnego „Marywil”. Po II wojnie światowej fabrykę upaństwowiono i nazwano: Zakład Wyrobów Kamionkowych „Marywil”. Głównym źródłem wydobycia gliny była kopalnia na Baranowie, zaś urobek z niej transportowano kolejką wąskotorową jeszcze w czasach powojennych.

Lokalne kolejki wąskotorowe służyły jednak przede wszystkim do transportu drewna. W Suchedniowie, ze względu na dużą ilość otaczających go lasów, doskonale prosperował niegdyś przemysł drzewny. Okoliczne lasy od 1789 roku stanowiły własność państwową, zaś Nadleśnictwo Suchedniów jako odrębna jednostka administracyjna powstało już na początku XX stulecia. W 1925 roku na terenie gminy funkcjonowało 9 tartaków. Większość z nich była własnością żydowską. Liczne konne kolejki powstały w czasie I wojny światowej, kiedy to okupujące ten teren Austro-Węgry prowadziły rabunkową gospodarkę leśną. Później wybudowano kolej parową, napędzaną niewielkimi lokomotywami. Z suchedniowskiego dworca swój bieg zaczynały dwie główne nitki tego typu wąskotorówki. Pierwsza prowadziła z Suchedniowa w kierunku zachodnim do Zagnańska i została wybudowana w dwudziestoleciu międzywojennym. Druga – w kierunku wschodnim, w okolice Wykusu, ukończona w czasie okupacji niemieckiej (około 1942 roku). Kolejką administrował Państwowy Zarząd Kolejek Leśnych, następnie – Ośrodek Transportu Leśnego. Przy suchedniowskim dworcu znajdowała się parowozownia oraz kamienna rampa rozładunkowa, której ruiny zachowały się do dziś na północ od dworca kolejowego. W latach 70 XX wieku ze względu na upowszechnienie się transportu samochodowego, torowiska zostały rozebrane.

Spacerując po okolicznych lasach, można jeszcze niekiedy natknąć się na pozostałości kolejki w postaci śladów po nasypach i znajdujących się na ich trasie mostkach i upustach. Ciekawą pozostałością po kolejce wąskotorowej są barierki na 2 mostach pomiędzy ul. Kościelną a Warszawską, wykonane ze skręconych ze sobą kawałków szyn.

#kolej #Suchedniów przemysł